GM 20 x 20

Leszek Możdżer był gwiazdą jubileuszu 20-lecia Ośrodka Promocji Kultury Gaude Mater. Przypomniał swoim znakomitym koncertem, że OPK dane było w przeszłości zapraszać częstochowian na występy wspaniałych gwiazd jazzu. Przecież w ostatnich latach w programie Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej zaczęły pojawić się nazwiska takie jak Jan Garbarek czy Bobby McFerrin. Słuchało ich nie 400 osób (choć gdyby nie rozmiary sali biletów na Możdżera poszłoby daleko więcej), ale dwa razy więcej w ogromnej nawie archikatedry. Znakomity pianista i coraz atrakcyjniejszy towar eksportowy polskiej kultury, Leszek Możdżer nasze Gaude Mater zna dobrze. Grał na jego zaproszenie w ramach Festiwalu w 1999 roku swoją kompozycję ''Psalmy Dawidowe'', a później Chopina w swojej autorskiej interpretacji. Miał prawo do swojej oceny częstochowskich partnerów, a ta była naprawdę komplementująca. Mówił bowiem o Gaude Mater, że słychać o nim w świecie, a w kulturze polskiej jest w pierwszych pulpitach.

Powstanie Ośrodka Promocji Kultury wiąże się ściśle z historią powołania w Częstochowie Festiwalu Muzyki Sakralnej Gaude Mater. Z obydwoma połączona jest ta sama postać założyciela. To zmarły we wrześniu Krzysztof Pośpiech, który w 1990 roku wspólnie z ks. Lucjanem Nowakowskim przy ówczesnej Państwowej Filharmonii w Częstochowie zorganizował pierwszą edycję festiwalu. Dla profesjonalnej organizacji, a później obsługi kolejnej zaczął gromadzić zespół współpracowników - biuro festiwalowe, które swoją siedzibę znalazło w budynku Teatru im. Mickiewicza. Wkrótce Gaude Mater dostało godne pomieszczenia przy ul. Dąbrowskiego 1 (po KMPiK). Z zajmowanym obecnie piętrem, także parter - działająca tam kawiarnia miała zarabiać na utrzymanie biura. Powstały Ośrodek Promocji Kultury przestał być już tylko biurem festiwalowym. Zakres jego działalności poszerzał się z dnia na dzień z czasem obejmując całą paletę rozmaitych projektów. Skupionych oczywiście wokół hasła promocji kultury we wszystkich jej formach. Najważniejszy pozostawał stale sam festiwal, który z czasem zyskał sobie międzynarodową renomę. Sensacją ponadlokalną w odbiorze były w ostatnich latach koncerty Jana Garbarka, Bobby'ego McFerrina czy King's Singers oraz Andreasa Scholla.

Dni Częstochowy i Ośrodek Promocji Kultury Gaude Mater? Pewnie większość częstochowian dziwi się mocno takiemu skojarzeniu. Bo i któż chce myśleć w dzień świąteczny o pracy wykonanej przez kogoś innego? Tymczasem tak jest właśnie: kiedy my się bawimy, ludzie z OPK są w pracy. I tak już od 19 lat, bo edycję z tym numerem mamy za sobą. Bardzo często słychać narzekania, szczególnie w ostatnich latach, że co to za święto 250 tysięcznego (do niedawna) miasta. Cóż - tak krawiec kraje... To nie Gaude Mater ustala budżet miejskiego święta. Ośrodek czyni wszystko by środki finansowe delegowane na Dni Częstochowy zamienić w możliwie najlepszą zabawę. Poza tym - cóż, jedni lubią Bacha, a drudzy Bachę (albo Dodę). Zresztą - zawsze istnieje niepokój, że Sting zaproszony na plac Biegańskiego śpiewałby dla dwustu osób. Bo jakoś święta miasta nigdy tłumne nie są.

Choć Ośrodek Promocji Kultury Gaude Mater ma już lat 20, działająca w jego ramach galeria jest tak naprawdę 18-latką.  Od początku związana jest z osobą Roberta Sękiewicza. Oczywiście jej głównym zadaniem jest promocja miejscowej plastyki i przez tych kilkanaście lat przewinęły się przez salę wszystkie chyba częstochowskie persony malarstwa, grafiki, fotografii i innych dziedzin. Nie zabrakło jednak autorów spoza naszego środowiska, znaczących w skali wręcz międzynarodowej: choćby takich jak Stanisław Rodzińśki czy Jerzy Nowosielski. Galeria współpracuje również ze stowarzyszeniami i placówkami oświaty plastycznej. Tu odbywają się doroczne wystawy dyplomów Zespołu Szkół Plastycznych i pokazy zbiorowe oraz indywidualne, obrony dyplomów studentów Akademii im. Jana Długosza. Najwięcej rozgłosu i uznania przysporzyło jednak galerii i całemu Ośrodkowi wymyślone przez plastyka Bartosza Frączka i opracowane organizacyjnie przez wspomnianego Roberta Sękiewicza Biennale Miniatury. Ma zasięg międzynarodowy i to nie symbolicznie. Tysiące już prac nadchodzą z całego świata, nawet z co bardziej egzotycznych zakątków. Również wystawy pokonkursowe wędrują przez Polskę i trafiają do zagranicznych galerii.

Pierwszych wzmianek o koncertach letnich w altanie w parku im. Staszica, nie znajdujemy nawet w archiwum Gazety Wyborczej w Częstochowie, nie od początku prowadzone było elektronicznie. Polegać więc trzeba na własnej pamięci, a ta podpowiada nam, że tu już z 15 lat? Altana uważana była przez częstochowian zawsze za miejsce urokliwe. W 1999 roku jako takie opisywał je nieżyjący już Stanisław Podobiński, już wtedy z sympatią mówiący o odbywających się tam koncertach. Najstarsi pamiętali jeszcze jak rozbrzmiewała tam muzyka. Do tej tradycji odwołał się Ośrodek Promocji Kultury Gaude Mater. Pierwsze próby były nieśmiałe, choć od początku sekundowała im Gazeta. Szybko okazało się, że te koncerty, to strzał w dziesiątkę. Wokół altany na słuchanie muzyki tłumnie zaczęła gromadzić się publiczność, najpierw z tych najstarszych roczników. Park rozbrzmiewał walcami i marszami, bo też zaczęło się od składów dętych. Wraz z odmładzaniem się roczników publiczności zmieniał się też repertuar koncertów, do orkiestr dętych (grających coraz częściej muzykę rozrywkową) dołączali wykonawcy jazzu, szant czy reggae.  Od wielu już lat to oczekiwana propozycja letniej kultury. Cykl rusza z początkiem wakacji i trwa do Dni Częstochowy, czyli do końca sierpnia. Nawet w deszczu ma swoich słuchaczy.

Jazz Kameralnie to cykl prezentowany w Ośrodku Promocji Kultury przez kilka kolejnych lat. Na scence Gaude Mater pojawiał się zdecydowanie najciekawsze nazwiska świata polskiego jazzu. W tej niewielkiej salce, liczące ledwie około 100 miejsc w niezwykle kameralnym kontakcie z publicznością grał Adam Makowicz. Słuchaliśmy Jarosława Śmietany, Zbigniewa Namysłowskiego, Andrzeja Jagodzińskiego, Janusza Muniaka, Jana ''Ptaszyna'' Wróblewskiego i Pawła Tartanusa. Grał Antymos Apostolis, a śpiewał Jorgos Skolias.
W latach, kiedy w polskich lokalach paliło się papierosy OPK było enklawą, w której nie trzeba było wędzić się w papierosowym dymie przy słuchaniu muzyki, a w odbiorze nie przeszkadzały knajpiane odgłosy. Z drugiej strony, mała sala sprzyjająca skupieniu troszkę tłumił jazzową energię i spontaniczność w odbiorze muzyki. Działalność Gaude Mater z czasem zaczęła budzić sprzeciw innych klubów - prywatnych czy stowarzyszeniowych, promujących jazz. Narzekały one na nierówność startu; Gaude Mater, korzystającemu z miejskiego budżetu, stać na wielkie nazwiska i tanie bilety przy niewielkiej sali. Świadectwem otwartość OPK na krytykę było wycofanie się go z samodzielnej działalności i przejście na współorganizację z niedawnymi krytykami.

Noc Kulturalna jest najlepszym przykładem na to, jak jakość może zrodzić się z absolutnego przypadku. Karolina Kubara, częstochowianka studiująca we Wrocławiu wyjechała na staż do Danii. Tam podejrzała obywatelską inicjatywę - nocą czynne były wszystkie przybytki kultury, a ludzie dodatkowo bawili się na placach i ulicach. Wspólnie z drugą Karoliną - Kuźniak postanowiły przeszczepić ten pomysł na częstochowski grunt. Grunt dla ziarna znalazły w Ośrodku Promocji Kultury Gaude Mater. Był rok 2004. Wokół dwóch dziewczyn (mam nadzieję, że się nie obrażą) zgromadziła się grupa przyjaciół organizacyjnie wspierana przez OPK. Sami weszli w kontakt z klubami i instytucjami. Sami przygotowali program i go realizowali. Impreza miał wymiar nieoczekiwany - wyprowadziła z domów tłumy. Zaangażowała się duża grupa miejsc kulturalnych: prywatnych, stowarzyszeniowych i samorządowych.  Wszyscy byli zachwyceni.W tej i kolejnych edycjach pojawiać się zaczęły jednak wpadki organizacyjne. Że działanie oficjalnie firmowało Gaude Mater, do niego niezadowoleni adresowali pretensje. Po trzech edycjach OPK przejęło ster organizacji Nocy Kulturalnych. Karoliny niestety odsunęły się od imprezy/Po ośmiu latach Noc Kulturalna ma się dobrze, choć niektórzy twierdzą, że nieco spowszedniała, że nie ma już uroku niespodzianki. Choć oczywiście każda edycja przynosi nowe pomysł, nowe atrakcje, a grupa organizatorów, budująca program pod egidą OPK, to wciąż młodzi częstochowianie blisko związani z kulturą. Każda Noc ma swoje odrębne hasło wyłaniane drogą konkursową. Tegoroczne: Jaśnie Oświecona Noc Kulturalna eksponowała w programie element światła.

Off Gaude Mater - tak nazwała ET*NOC szefowa Ośrodka Promocji Kultury i festiwalu Małgorzata Nowak. Pomysłodawczynią i autorką programów kolejnych edycji była Katarzyna Szewczyk, pracownica ośrodka. Wymyśliła ET*NOC jako sposób na zbliżenie do festiwalu młodych częstochowian. Duże Gaude Mater nie stwarzało miejsca dla pokazania wszystkich treści oraz pełnego kolorytu. Lukę tę wypełniła propozycja Szewczyk. Na początek - w 2009 roku - była to jedna noc wypełniona atrakcjami. Kluby, w których realizowano program, błyskawicznie się zakorkowały. Listy chętnych do udziału w zorganizowanych w tę noc warsztatach były trzy razy dłuższe niż wykaz tych, co w zajęciach uczestniczyli. Pojawiły się życzenia powtarzania ET*NOC-y rozpisanego na więcej wieczorów. Tak więc w drugiej edycji były to już trzy tury zajęć, spotkań i koncertów poświęconych kulturze żydowskiej, celtyckiej oraz indyjskiej. I tak zabrakło na warsztatach miejsc dla chętnych. W tym roku z racji szczupłości budżetu wieczory zorganizowano tylko dwa. Warsztaty i koncetry odbywały się w Teatrze S. - poświęcone kulturze kurdyjskiej oraz Konduktorowni - japońskiej.

Częstochowianie przyzwyczaili się już, że z początkiem września przed LO im. Sienkiewicza pojawia się estrada a na niej kolorowy folklorystyczny  program pieśni i tańca. Dni Europejskiej Kultury Ludowej od 12 lat organizuje wraz z partnerami Ośrodek Promocji Kultury Gaude Mater. Przy okazji Dożynek Jasnogórskich do klasztoru przyjeżdżają mieszkańcy wsi i miasteczek. Miasto natomiast od lat wita ich kompleksem imprez związanych z rolą. Począwszy od Krajowej Wystawy Rolniczej, której o lat nastu towarzyszy plenerowy jarmark - Targi Sztuki Ludowej. O atrakcje te tradycyjnie dbał Wojewódzki Ośrodek Kultury oraz Ośrodek Doradztwa Rolniczego. W roku 2000 do tych tradycyjnych organizatorów dołączyło miasto poprzez  OPK Gaude Mater i - przez jakiś czas Muzeum Częstochowskie goszczące Europejski Konkurs Sztuki Ludowej. Gaude Mater  współpracującemu z Regionalnym Ośrodkiem Kultury zawdzięczamy organizowane od 12 lat Dni Europejskiej Kultury Ludowej. W ich ramach każdego roku w dożynkowy weekend pojawia się kilkanaście zespołów ludowych i grup folkowych. Reprezentują region częstochowski, Polskę, ale też kulturę europejską i pozaeuropejską. Przez dwanaście lat to już może setka prezentacji.  Polskie miasta - w kontraście do reszty świata - miały w sobie zakodowane zawstydzenie tradycją wsi. Mieszczanie w pierwszym pokoleniu, którzy z industrializacją porzucili rodzinne wioski, jakby się bali, że o związek z folklorem ktoś może ich posądzić. Częstochowskiej inicjatywie to nastawienie udało się chyba przełamać. Wianuszek publiczności wokół corocznych estrad zdaje się przynajmniej o tym świadczyć.

Festiwal im. Kaliny Jędrusik to kolejna inicjatywa Ośrodka Promocji Kultury Gaude Mater budująca oblicze Częstochowy również dla patrzących z zewnątrz. Pierwsza edycja odbyła się w 2008 roku. Dyrektorka Małgorzata Nowak argumentowała, że inicjatywa ta ma przypominać związki Kaliny z Częstochową. Służyć ma jednak promocji młodych wokalistów, dla których w ramach festiwalu organizowany jest konkurs. W jury zasiadają gwiazdy, które później dają recital na gali, dzieląc scenę z laureatami. Co roku konkurs ma nowego muzycznego patrona? Pierwsza była oczywiście Jędrusik, jurorem jej chrzestna córka - Magda Umer, a recitalową gwiazdą Grzegorz Turnau. W konkursie triumfowała młodziutka częstochowianka Anna Andrzejewska. Potem była edycja Ireny Santor z udziałem samej legendy, Barbary Krafftówny i Katarzyny Groniec. W trzeciej edycji uczestnicy konkursu śpiewali piosenki Krzesimira Dębskiego - występowała jego żona Anna Jurksztowicz oraz Katarzyna Nosowska. W tym roku - konkurs dedykowany był pamięci Grzegorza Ciechowskiego z udziałemw gali jego przyjaciela, Wojciecha Waglewskiego z Voo-voo. Znów zwycięzcą został częstochowianin Jakub Bugała. Części muzycznej Festiwalu towarzyszą inne atrakcje, choćby tegoroczna wystawa ''kociej'' fotografii i spotkanie z biografem Jędrusik, Dariuszem Michalskim, który potwierdzał: ''Kalina kochała koty''. Znamy już patrona edycji 2012. To kabaret Starszych Panów, którego piosenki usłyszymy w wykonaniu młodych wokalistów.

W roku 2010  - Roku Chopinowskim w Częstochowie powróciła świadomość faktu, że i nasz region zaszczycał kiedyś wielki polski kompozytor. Bywał w zaprzyjaźnionych arystokratycznych siedzibach: Kruszynie i Złotym Potoku. Tam na pewno, a nie na mieszczańskich salonach Częstochowy rozbrzmiewała wtedy jego muzyka. Co więcej: w zbiorach Muzeum w Złotym Potoku jest pianino zakupione przez Krasińskich w Paryżu z poradą Fryderyka Chopina (jak mówi legenda). Na bazie tych konstatacji Małgorzata Nowak, szefowa Ośrodka Promocji Kultury Gaude Mater zaproponowała letni cykl koncertów w miejscowościach powiatu częstochowskiego. W miasteczkach i wioskach, gdzie być może wcześniej koncertów fortepianowych nie słyszano. Co ważne - spotkania Akademii Pana Chopina w każdej z wiosek przygotowywali tamtejsi wolontariusze. Dzięki temu pieniądze na muzykę dało Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. W organizacji cyklu OPK wspierało Jurajskie Stowarzyszenie Artystów i Twórców Ludowych oraz Fundacja im. Edwarda, Jana i Józefiny Reszków, a także Ośrodki Kultury w Janowie i Mstowie. Pierwszy koncert odbył się - oczywiście - w Złotym Potoku u progu wakacji (4 lipca 2010). Potem Chopina usłyszały: Żuraw, Lgoczanka, Kruszyna, Nieznanice, Pabianice, Mokrzesz, Biskupice i na koniec Skrzydlów. Cykl okazał się wielkim sukcesem, frekwencyjnym i edukacyjnym.Sukcesem, który organizatorzy postanowili skonsumować i w ty roku dla dalszej edukacji muzycznej dzieci w mniejszych ośrodkach. Tym razem spotkania przyjęły formę  interaktywnych warsztatów muzycznych prowadzone były w Garnku, Poczesnej, Blachowni i Konopiskach, gdzie  Akademia Pana Chopina nie dotarła. Częstochowski projekt  Akademia Pana Chopina na bis okazał się najlepszym w ogólnopolskim konkursie Fundacji PZU ''Wzbogacanie oferty edukacyjnej na terenach wiejskich''. Częstochowski, choć właściwie garnkowski, bo dotacja przyznana została tamtejszej Fundacji im. Reszków. Praktycznym realizatorem projektu we współpracy z fundacją było jednak Gaude Mater.

Jak kiedyś pisała Gazeta, otwarcie wystawy pokonkursowej Międzynarodowego Biennale Miniatury, organizowanego z wielkim sukcesem przez Ośrodek Promocji Kultury Gaude Mater, jest co dwa lata być może najistotniejszym elementem programu Dni Częstochowy. Konkurs wymyślił dziesięć lat temu malarz Bartosz Frączek. Jak mówił sam pomysłodawca, dane mu było uczestniczyć w podobnych konkursach, ale ograniczonych do jednej techniki wypowiedzi plastycznej. Wspominał, że była taka impreza w Toronto, która stała się tak popularna, że odbywała się jeszcze 12 lat po śmierci inicjatora. W częstochowskim biennale technika jest dowolna, obok siebie rywalizują profesjonaliści, profesorowie i studenci, a jedyne ograniczenie tworzy wymiar pracy: 10 na 10 cm. Dzieło na konkurs można więc przysłać pocztą z dowolnego zakątka globu. Tak też się dzieje - miniatury spływają z najbardziej egzotycznych krajów świata. W pierwszej edycji poczta przyniosła aż 620 prac 220 autorów z 22 krajów. W ubiegłorocznym - już szóstym - 838 prac nadesłało 296 autorów z 35 krajów. Współkomisarz biennale Robert Sękiewicz z OPK Gaude Mater podkreślał, że dla jurorów, wybór laureatów, a tym bardziej prac do ekspozycji, był bardzo trudnym zadaniem. Ponad 200 prac zawisło w galerii OPK. Kto był na takiej wystawie mógł docenić jej oryginalność, kiedy niewielką w końcu salę gęsto wypełniają małe obrazki w przeróżnych technikach. Wystawa od wielu lat nie kończy bytu w Częstochowie. W uznaniu oryginalności pomysłu i walorów artystycznych prezentowanych dzieł, ekspozycja wędruje przez Polskę i poza nią - od Warszawy po Pforzheim.

Hasło Classic Tea pojawiło się w Częstochowie w 2008 roku. To przykład współpracy Ośrodka Promocji Kultury Gaude Mater z prywatnymi organizatorami kultury. Pomysł cyklu prezentacji muzyki kameralnej zasadzał się bowiem na tym by, koncerty podawać przy parującej filiżance herbaty. Pomysł tym milszy, że dotyczył okresu jesienno-zimowego, kiedy taki gorący aromatyczny napój poprawia nastrój na równi z dobrym utworem wykonanym profesjonalnie. Spotkania odbywały się początkowo w kawiarni Caffe Belg, z czasem przeniosły się wraz z herbatą do siedziby Gaude Mater. Z drugiej strony pomysł organizowania takich spotkań z muzyką kameralną był odpowiedzią na słyszane przez lata narzekania, że w takich małych form muzycznych posłuchać można w naszym mieście zbyt rzadko. Przy znaczącym potencjale, stanowionym przez wykładowców z Instytutu Muzyki AJD i Zespołu Szkół Muzycznych. Wieczory Classic Tea promują bowiem i wykładowców i adeptów instrumentalistyki związanych z naszym miastem. Oczywiście organizatorzy nie odrzucają też innych propozycji. Program koncertów też nie jest zawsze bardzo poważny, jest w nim miejsce również na repertuar nieco egzotyczny i bardziej rozrywkowy. Nie ukrywajmy: pewną zachętą jest też rozsądna cena biletu, w którą wliczona jest wspomniana herbata parująca w filiżance.

Kongresy Częstochowian odbyły się trzykrotnie. Zaistniały w 2003 roku z inicjatywy Tadeusza Wrony, ówczesnego prezydenta miasta. Odzew był szeroki, do miasta młodości przyjeżdża kilkaset osób z wielu krajów świata, wśród nich osobowości wybitne. Od początku organizatorem ich pobytu w Częstochowie jest Ośrodek Promocji Kultury Gaude Mater.  Pierwszy Kongres miał program zorientowany na możliwie najgodniejsze przyjęcie przybyszów. Między innymi zawierał koncert w wykonaniu artystów częstochowian - miejscowych i przyjezdnych. W sali filharmonii było pozostawionych ledwie kilka rzędów dla stałych mieszkańców - co poddała krytyce Gazeta. Kolejne Kongresy były więc znacznie bardziej otwarte. Ten w 2006 roku zawierał koncert Nieżywych Schabuff i filharmoników na pl. Biegańskiego oraz spotkania niektórych gości z młodzieżą szkół. Również w 2009 roku plenerowy koncert dał Andrzej Piasek Piaseczny. Elementem tego Kongresu było też pierwsze bicie autobusowego rekordu Guinessa. Spotkania częstochowian z różnych stron świata, organizowane były w cyklu trzyletnim. Kolejny w 2012 roku?

Dni Kultury Chrześcijańskiej wymyślił ks. Grzegorz Ułamek, tragicznie zmarły w 2005 roku duszpasterz środowisk twórczych. Od pierwszej edycji w 2003 roku organizował ten cykl imprez wspólnie z Ośrodkiem Promocji Kultury Gaude Mater. Ks. Ułamek nie ukrywał, że przywraca tradycję, funkcjonującą w mieście jeszcze w latach 60. i 70., a w ''podziemiu'' również w latach 80. - 25-lecie pontyfikatu Ojca Świętego jest idealną okazją, by powrócić do tej inicjatywy - mówił nam duszpasterz. Inicjatorowi Dni Kultury Chrześcijańskiej zawdzięczamy też ''Zaduszki Artystyczne'', początkowo będące elementem cyklu. Po jego śmierci inicjatywę podjął obecny duszpasterz środowisk twórczych, ks. Piotr Zaborski. - Główna idea całego projektu to promocja bogatej, wielobarwnej i będącej na wysokim poziomie twórczości artystycznej, twórczości skierowanej do Boga lub, może nawet częściej, przedstawiającej człowieka poszukującego Boga. Często te metafizyczne poszukiwania stawały się tematem, inspiracją czy przynagleniem do powstania niezwykłych dzieł z dziedziny muzyki, plastyki czy literatury - mówiła Gazecie w 2005 roku Małgorzata Nowak, dyrektorka OPK. Idea ubrana w poważne słowa miała bardzo miłe realizacje, choćby oblegany występ Anny Marii Jopek czy Edyty Geppert, koncerty znakomitych muzyków jazzowych, wystawy plastyki, projekcje filmowe i spotkania z wybitnymi artystami m.in. Markiem Koterskim. W gronie współorganizatorów Dni Kultury Chrześcijańskiej są miejskie instytucje kultury i w pewnym okresie również klub prowadzone przez stowarzyszenia kulturalne.

Zespół Pieśni i Tańca ''Częstochowa'' ma dość skomplikowaną metrykę. Powstał w 1978 roku, ma więc już dobrze po trzydziestce. Jednak z Ośrodkiem Promocji Kultury związany jest dopiero od lat 19, a więc to ciągle nastolatek. Dzieje zespołu były burzliwe jak ostatnie dziesięciolecia XX wieku w naszym kraju. Powstał po utworzeniu województwa częstochowskiego na chwalę regionu, który się nagle wyodrębnił. Działał na pograniczu kultur: od Śląska Górnego i Opolskiego po powiat radomszczański. Był przy Zakładach Przemysłu Lniarskiego ''Warta'', Wojewódzkim Domu Kultury, WSS ''Społem'' i od 1992 roku do dziś przy Gaude Mater. To pewnie najstabilniejszy okres historii zespołu. Wyznaczony stale wysokim poziomem docenianym na festiwalach w Chinach i Brazylii oraz wielu krajach europejskich. W tym roku, po latach zabiegów, Jarosław Świątek kierownik artystyczny i choreograf wraz ze współpracownikami stworzył ''Suitę częstochowską'' w oparciu o tradycyjny strój, tańce i folklor muzyczny regionu. Trwanie ''Częstochowy'', to w dużej mierze zasługa Danuty Morawskiej, szefowej Zespołu od jakichś 25 lat. Pod jej kierownictwem tancerze dwukrotnie uzyskiwali dla swojej twórczości przyznawany przez Czytelników naszej Gazety tytuł Wydarzenie Kulturalne Roku.

Poeci starsi i młodsi, działający pod auspicjami Ośrodka Promocji Kultury Gaude Mater w ciągu dziesięciolecia wydali kilkanaście tomików indywidualnych i kilka publikacji zbiorowych. OPK jest od kilkunastu lat ostoją ludzi w różnym wieku uprawiających literaturę, głównie poezję. To dla nich Mariola Florek wprowadziła turnieje jednego wiersza. Oceniającymi wiersze adeptów (w różnym wieku) byli tam m.in. już nieżyjący: Tadeusz Gierymski czy Waldemar Gaiński. Gierymski stał się patronem powstałego we wrześniu (jesienią!) 2000 roku Klubu Literackiego ''Złota Jesień''. Jedna z trzech jego założycielek, Marianna Falkowska została prezesem i reprezentantem klubu. Początkowo wokół gierymskiego skupiły się głównie piszący w wieku emerytalnym: hutnik, krawcowa, doktor ekonomii... Przez pięć pierwszych lat przetrwało ich dziesięcioro, mówili, że klub i spotkania w nim, stały się sensem ich życia. W minionym dziesięcioleciu wydali swoje indywidualne tomiki oraz zbiorowe: Antologię wierszy poetów częstochowskich Klubu ''Złota Jesień'' (2004); ''Gliniane dzbanki''. Biblioteczka Jednego Arkusza częstochowskiego Klubu ''Złota Jesień'' (2005); ''Rymowane to i owo''. Zbiór wierszy dla dzieci i młodzieży autorstwa częstochowskich twórców regionalnych zrzeszonych w klubie poetyckim ''Złota Jesień'' (2005) oraz w roku 2010 Antologii część drugą. Od 2002 roku  nad tekstami poetów i kształtem publikacji czuwa dr Beata Łukarska, na co dzień literaturoznawca z Akademii im. Jana Długosza. Klub rozbudował się liczebnie, ale też odmłodził w trakcie trwania. Co więcej pączkował też w inne kluby literackie - już poza opieką Gaude Mater.

Ileż płyt, filmów, tomików wierszy, wystaw, a nawet graffiti (jak to widoczne na zdjęciu), nie powstałoby gdyby nie Centrum Amatorskiego Ruchu Artystycznego działające sobie cichutko w cieniu Ośrodka Promocji Kultury Gaude Mater. To grupa fachowców w poszczególnych dziedzinach artystycznych, których dwa razy do roku zwołuje Mariola Florek. Wspólnie dzielą pieniądze dla artystów nieprofesjonalnych, głównie młodych (choć nie jest to warunek konieczny). Pieniądze pochodzą z budżetu miasta. Oczywiście nie są to środki odpowiadające poziomowi składanych wniosków. To jednak z roku na rok podnosi jakość przedkładanych do finansowania propozycji artystycznych i pozwala przeznaczać pieniądze na te najcenniejsze, najlepiej rokujące dla rozwoju artysty. Działalność CARA trwa nieprzerwanie od połowy lat 90., kiedy ciało to przy OPK Gaude Mater powołała ówczesna szefowa Wydziału Kultu, Barbara Trząskowska-Szcześniak. Była to odpowiedź na postulaty nieprofesjonalnych artystów o wspieranie ich działalności. Jak mówią członkowie CARA - w ciągu tych 15 lat jego trwania, niewiele nawet było reklamacji dotyczących rozdziału powierzonych im środków. Natomiast artyści nieprofesjonalni w innych miastach otwierają oczy ze zdumienia: że dla paru złotych dotacji nie trzeba wisieć u urzędniczej klamki, ale wystarczy poddać się werdyktowi fachowego grona, które dzieli pieniądze w sposób całkowicie jawny.

1 lipca Polska objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Minister kultury ogłosił więc konkurs, mający na celu pokazanie Europie tego, co najbardziej wartościowe w polskiej kulturze. Autorem częstochowskich propozycji, przyjętych do tego programu, był wyłącznie Ośrodek Promocji Kultury Gaude Mater. Zgłosił przedsięwzięcie muzyczne ''Polish Sacred Music'' i plastyczne ''Miłosz. Tutejszy''. Zyskały wysoką ocenę. ''Polish Sacred Music'' w rankingu przyznanych grantów znalazła się na 24. pozycji wśród stu pozytywnie ocenionych. OPK zaproponowało cykl czterech koncertów w stolicach europejskich: Londynie, Paryżu, Moskwie i Kijowie. Był on pomyślany jako promocja muzyki polskiej w tych ważnych stolicach osiągnięcia festiwalu Gaude Mater, ale też przy okazji popularyzacją Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej Gaude Mater. Na organizację koncertów ministerstwo przeznaczyło 130 tys. zł. Projekt został rozpoczęty we wrześniu w katedrze katolickiej w Moskwie. Capella Czestochoviensis zaprezentowała tam muzykę z archiwów jasnogórskich, nawiązując do tradycji barokowej kapeli klasztornej. W Paryżu we wspaniałej świątyni Notre Dame des Invalides muzykę polską wykonał wybitny francuski zespół Les Solistes XXI. Na pierwszej scenie muzycznej Ukrainy; zagrała znakomita Orkiestra Narodowa Filharmonii Kijowskiej. Śpiewali za to częstochowscy soliści: Katarzyna Suska-Zagórska i Dariusz Siedlik. Wreszcie w Londynie, w samym jego centrum położonym kościele St. James w projekcie OPK zaśpiewali legendarni King?s Singers. Dodajmy, że również wśród kompozytorów wykonywanych w ramach projektu utworów byli twórcy związani z Częstochową: Romuald Twardowski, Juliusz Łuciuk i Paweł Łukaszewski. Ten ostatni - dodajmy, bo warto - napisał na londyński koncert utwór na specjalne zamówienie King?s Singers. Wystawa fotogramów i obiektów autorstwa Wojciecha Prażmowskiego przebiegła przez dwa miłoszowskie kraje. Swój bieg zaczęła w sierpniu w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. W Wilnie wystawę otwarto 7 września w bibliotece uniwersyteckiej, w Kłajpedzie - 4 października, w Kiejdanach - 9 listopada. Częstochowa zamknęła ten cykl, przyjmując prezentację 16 grudnia do Galerii OPK.

Konkurs Młodych Kompozytorów odbył się po raz pierwszy w 1996 roku. Inicjatorami były osoby związane z Międzynarodowym Festiwalem Muzyki Sakralnej Gaude Mater - jego dyrektorka Małgorzata Nowak i kompozytor wywodzący się z częstochowskiej rodziny muzycznej, Paweł Łukaszewski, prezes Stowarzyszenia ''Musica Sacra''. Od 2005 roku rywalizacja ma wymiar międzynarodowy i nosi nazwę: Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski ''Musica Sacra''. Doszli też nowi współorganizatorzy, w tym Trinity College Cambridge. Stąd obrady jury w Cambridge w roku 2007. Z inicjatywą tą związała się już cała grupa wybitnych kompozytorów europejskich takich jak (z wyłączeniem polskich): Vaclovas Augustinas (Litwa), Stephen Layton (Wielka Brytania), Walter Marzilli (Włochy), Volker Wangenheim ( Niemcy), Paul Wingfield ( Wielka Brytania), Ivar Munk (Dania), Silvano Presciuttini (Włochy), Thierry Escaich (Francja). Uczestniczyli oni w pracach jury. Konkurs odbywa się obecnie pod patronatem honorowym Papieskiego Instytutu Muzyki Sakralnej. Polski Instytut ''Musica Sacra'' przejął miejsce Stowarzyszenia jako współorganizator Konkursu. W zakończonym roku odbyła się już siódma edycja międzynarodowej rywalizacji młodych kompozytorów. Rozpatrywane były 34 kompozycje z 12 krajów (bywało więcej). Zwyciężył Daniel J. Knaggs z USA (pierwszy laureat spoza kontynentu. Otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Częstochowy w wys. 2500 euro. Po raz pierwszy wręczona została też Nagroda Specjalna Arcybiskupa Rouen (1000 euro). Laureat konkursu weźmie udział w festiwalu w Rouen, tam też odbywały się obrady jury.