Historyczny szlak zamków i warowni na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej jest jednym z najbardziej malowniczych w Polsce. Te budowle stawiano najczęściej na szczytach wzniesień, pośród trudno dostępnych skał wapiennych, stąd ich nazwa "Orle Gniazda".
Pierwsze grody obronne na Jurze wzniesiono na początku drugiego tysiąclecia. Miały chronić szlaki handlowe w tworzącym się państwie piastowskim. W XIV w. za panowania Kazimierza Wielkiego wybudowano - często w miejscu drewnianych grodów - szereg warownych zamków m.in. w Ojcowie, Olsztynie, Lelowie, Bobolicach i Mirowie, by chroniły ówczesną stolicę Kraków i granice państwa. Powstał w ten sposób system obronny, uzupełniony niewielkimi strażnicami, ufortyfikowanymi klasztorami i kościołami. Duży wkład w tworzenie takiego systemu wniosły możne rody szlacheckie, które wybudowały swe warowne siedziby m.in. w Ogrodzieńcu, Smoleniu, Bydlinie, Pilicy, Morsku, Udorzu, Rabsztynie, Pieskowej Skale, Korzkwi, Lipowcu i Rudnie. Niestety, dziś większość tych budowli jest w ruinie. Przyczyniły się do tego głównie wojny szwedzkie, w czasie których ograbiono i zniszczono większość zamków. Jednak ostatnio kilka z nich zostało poddanych rekonstrukcji. Dawny kształt odzyskały m.in. zamki w Bobolicach i Korzkwi.
Szlak obejmuje następujące miejsca i obiekty: Częstochowa-Jasna Góra, zamek w Olsztynie, Ostrężnik, zamki w Mirowie i Bobolicach, zamek Bąkowiec w Morsku, zamek Ogrodzieniec w Podzamczu, Góra Birów, zamek w Pilicy, zamek w Smoleniu, zamek Bydlin, zamek Rabsztyn, zamek w Pieskowej Skale, zamek w Ojcowie, zamek Korzkiew, zamek królewski na Wawelu w Krakowie. Szczegóły: www.orlegniazda.pl
Jest położony w północno-zachodniej części Wałbrzycha. To trzeci co do wielkości zamek w Polsce i jeden z największych w Europie. W średniowieczu funkcjonował jako typowy zamek rycerski, pełniący ważną rolę w systemie zamków obronnych wzdłuż granicy księstw piastowskich. Potem przeszedł dwie wielkie przebudowy. Pierwsza - tzw. barokowa - przypadła na początek XVIII wieku. Wtedy powstały m.in. monumentalna wschodnia fasada z głównym wejściem i słynna Sala Maksymiliana. Druga rozbudowa przypada na lata 1909-1923. Zamek wówczas powiększono, m.in. dobudowano dwie wieże. Podczas II wojny światowej Książ stał się kwaterą wojenną paramilitarnej organizacji Todt. Wyposażenie wywieziono, a pod zamkiem zaczęto drążyć ogromne tunele - część budowanego w Górach Sowich kompleksu Riese (Olbrzym). Ich przeznaczenie do dziś owiane jest tajemnicą. W latach powojennych zamek nadal ulegał dewastacji. Dopiero w latach 50. został zabezpieczony, a w 70. rozpoczęto pierwsze remonty. Dzięki nim Książ znów robi wrażenie swoją monumentalnością, zróżnicowaną architekturą i położeniem. Każdego roku zamek przyciąga ponad 300 000 turystów z całego kraju.
Zamek Książ, ul. Piastów Śląskich 1, 58-306 Wałbrzych, www.ksiaz.walbrzych.pl
Park rozrywki odwołujący się do prehistorii. Powstał w 2008 r. według schematu sprawdzonego w Bałtowie. Zajmuje 12 ha pomiędzy Bydgoszczą a Toruniem. Główną atrakcją jest ścieżka dydaktyczna z naturalnej wielkości modelami gadów i płazów zamieszkujących Ziemię w erze mezozoicznej. Wszystkie wykonano z dbałością o szczegóły pod kierunkiem naukowców. Wiedzę o roślinności z mezozoiku prezentują tablice ustawione wzdłuż ścieżki. Szczegółowymi informacjami służą też pracownicy parku. Dzięki temu, idąc wyznaczoną trasą, zwiedzający mogą poznać najważniejsze wydarzenia i niezwykłą różnorodność form życia od prehistorii po teraźniejszość.
Częścią JuraParku jest największe w kraju paleontologiczne Muzeum Ziemi, które gromadzi skamieniałości. W oszklonej części Muzeum Ziemi utworzono Ogród Zimowy z wieloma gatunkami egzotycznych i reliktowych roślin, w tym paproci będących w rozkwicie przed 300 milionami lat. Jest też Park Owadów oraz Kino Emocji Cinema 5D, które oprócz trójwymiarowego obrazu oferuje także odczucie ruchu, dotyku i zapachu, potęgujące wiarygodność scen rozgrywających się na ekranie.
JuraPark Solec, ul. Sportowa 1, 86-050 Solec Kujawski, www.juraparksolec.pl
Renesansowe miasteczko jest jedną z największych atrakcji turystycznych województwa lubelskiego. Przed wiekami Kazimierz - malowniczo położony na prawym brzegu Wisły - rozwijał się głównie dzięki drodze wodnej, którą transportowano zboże z Małopolski do Gdańska. Prawa miejskie uzyskał na początku XIV wieku. W okresie największego rozkwitu w wiekach XVI-XVII zdobył pozycję wielkiego centrum handlu zbożem i produkcji piwa. Szybko bogacili się mieszczanie. Budowano spichlerze i renesansowe kamienice. Środowisko artystyczne odkryło Kazimierz pod koniec XIX wieku, rozpoczynając modę na wypoczynek letniskowy.
Obecnie najbardziej znanym fragmentem miasteczka jest wybrukowany kocimi łbami Duży Rynek, który w sezonie tętni życiem. Turyści wypełniają kawiarniane ogródki i spacerują wokół studni, z której w przeszłości mieszkańcy czerpali wodę. Przy rynku stoją zdobne kamieniczki. Dalej na wzgórzu widać pozostałości zamku wzniesionego według przypuszczeń przez Kazimierza Wielkiego. W 1994 r. kazimierski zespół zabytkowy otrzymał statut Pomnika Historii.
Zabytek sztuki fortyfikacyjnej XX wieku. Zbudowali go Niemcy w latach 1934-1944 dla obrony wschodniej granicy. Obecnie jest zaliczany - po Linii Maginota - do najciekawszych i największych europejskich systemów umocnień. MRU rozciąga się na przestrzeni blisko 80 km pomiędzy Gorzowem Wielkopolskim a Zieloną Górą. Dziesiątki bunkrów połączonych siecią tuneli, dworców kolejowych i hal zbudowanych kilkadziesiąt metrów pod ziemią do dziś fascynują rozmachem przedsięwzięcia i nowatorskimi rozwiązaniami technicznymi. Obecnie turyści mają do wyboru kilka tras zwiedzania. Pod ziemią mogą spędzić nawet 8 godzin, oglądając miejsca niedostępne w trakcie standardowego zwiedzania. Muszą jednak zabrać z sobą latarki z zapasem baterii, odzież zabezpieczającą przed wilgocią i chłodem, wodoodporne obuwie, suchy prowiant.
Warto wiedzieć, że podziemia MRU są najważniejszym zimowiskiem nietoperzy w Polsce. Co roku zimuje tam od 20 000 do 30 000 osobników należących do 12 gatunków. Jest to największa w środkowej Europie zimowa kolonia tych ssaków.
Międzyrzecki Rejon Umocniony, Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy, Pniewo 1, 66-300 Międzyrzecz, www.bunkry
Została wybudowana w 1915 r. przez pruską armię. Służyła do zaopatrywania oddziałów frontowych w żywność, broń i amunicję. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości linia zarządzana była przez Polskie Koleje Państwowe. Ruch towarowy na tej trasie odbywał się do 2001 r. Przed likwidacją uratowali Rogowską Kolej Wąskotorową hobbyści, wspierani przez starostwo w Rawie Mazowieckiej, które przejęło linię i tabor od PKP. W 2003 r. przywrócono kursowanie turystycznych pociągów z Rogowa przez Rawę Mazowiecką do Białej Rawskiej.
Obecnie to najdłuższa muzealna trasa kolejowa w Polsce, licząca blisko 50 km. Natomiast kolekcja wąskotorowego taboru jest jedną z największych w Europie. Przejazd jest tym atrakcyjniejszy, że może być połączony ze zwiedzaniem zabytków wzdłuż trasy. Np. w Rogowie warte odwiedzenia jest arboretum i alpinarium o charakterze parku leśnego z bogatą kolekcją drzew i krzewów środkowo-wschodniej Europy, a w Boguszycach znajduje się sosnowy kościółek z XV wieku. Zabytkowe pociągi kursują według rozkładu w każdą niedzielę i wybrane soboty od kwietnia do września. Na zamówienie grup zorganizowanych jeżdżą przez cały rok.
Fundacja Polskich Kolei Wąskotorowych, ul. Dworcowa 37, 95-063 Rogów
Powstał w 1954 r. i zajmuje ponad 21 ha. Został uznany za światowy rezerwat biosfery. Obejmuje obszar najwyższych polskich Tatr oraz kompleksy leśne przylegające do nich od północy. Są to tereny o budowie geologicznej typowej dla gór fałdowania alpejskiego. Charakterystyczne są turnie, ostre granie, jaskinie górskie, urwiste szczyty i liczne jeziora polodowcowe. Najwyższe szczyty osiągają wysokość powyżej 2000 metrów nad poziomem morza, a pierwsze miejsce pod tym względem zajmują Rysy (2499 m n.p.m.). Istotnym walorem Tatrzańskiego Parku Narodowego są liczne jeziora polodowcowe (nazywane stawami), charakteryzujące się wyjątkową przezroczystością wody. Największe z nich to Morskie Oko (34,5 ha i 50,8 m głębokości) oraz Wielki Staw Polski. Są tu także wodospady (największym jest Wielka Siklawa - 70 m). W Tatrzańskim Parku Narodowym występuje wiele chronionych gatunków zwierząt i roślin. Jest stosunkowo dobrze dostępny, dzięki znakowanym i zagospodarowanym szlakom turystycznym, które mają długość ponad 240 km.
Tatrzański Park Narodowy, Kuźnice 1, 34-500 Zakopane, www.tpn.pl
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN jest jednym z najnowocześniejszych w Polsce. Mieści się w budynku, na który konkurs wygrała fińska pracownia architektoniczna Lahdelma&Mahlamäki. Gmach został uznany za perłę architektury i zdobył już wiele nagród.
Wystawa stała, którą otwarto w październiku 2014 r. przedstawia 1000 lat historii Żydów na ziemiach polskich od wczesnego średniowiecza po czasy współczesne. Wokół niej tworzone są rozmaite programy edukacyjne i kulturalne. Muzeum organizuje także spektakle teatralne, seanse filmowe, wykłady i debaty, warsztaty dla dzieci i dorosłych.
Muzeum Historii Żydów Polskich, ul. Mordechaja Anielewicza 6, 00-157 Warszawa, www.polin.pl
Łazienki Królewskie to jedno z najpiękniejszych założeń architektoniczno-parkowych w Europie. Kształt nadał im król Stanisław August Poniatowski, tworząc tu swoją letnią rezydencję. W parku, który zajmuje 76 ha wzniesiono liczne budowle, mosty, altany i posągi. Powstały tu m.in. Pałac na Wyspie, Pałac Myślewicki, Biały Dom, Stara Pomarańczarnia, Amfiteatr. Współcześnie Łazienki pełnią funkcje muzealne, są miejscem spacerów, wydarzeń kulturalnych i imprez rozrywkowych. Słynne są koncerty fortepianowe, które od pół wieku odbywają się w sezonie letnim u stóp pomnika Fryderyka Chopina.
Muzeum Łazienki Królewskie, ul. Agrykoli 1, 00-460 Warszawa, www.lazienki-krolewskie.pl
Pałac w Wilanowie to najcenniejszy zabytek polskiego baroku. Reprezentuje założenie przestrzenne łączące tradycję polskiego dworu z włoską willą wiejską i francuskim pałacem. Rezydencja została zbudowana dla króla Jana III Sobieskiego w końcu XVII w. Po jego śmierci pałac był własnością jego synów, a następnie siedzibą znanych rodów: Sieniawskich, Czartoryskich, Lubomirskich, Potockich i Branickich. W latach 1730-1733 był rezydencją króla Augusta II Mocnego. Każda z rodzin dokonywała zmian we wnętrzach pałacu, w ogrodzie i najbliższym otoczeniu. Warto odnotować, że w 1805 r. z inicjatywy ówczesnego właściciela, Stanisława Kostki Potockiego, w części pałacu powstało jedno z pierwszych publicznych muzeów w Polsce. W 1994 r. zespół pałacowy w Wilanowie uznany został za Pomnik Historii. Obecnie jest miejscem wielu wydarzeń kulturalnych i spotkań.
Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie, ul. Stanisława Kostki Potockiego 10/16, 02-958 Warszawa, www.wilanow-palac.pl
Tworzą go JuraPark, gdzie można poznawać dzieje dinozaurów oraz Park Nauki i Ewolucji Człowieka - interaktywne muzeum wykorzystujące nowoczesne technologie do opowiadania o prehistorii. Na odwiedzających czeka m.in. Tunel Czasu, jedno z najdłuższych kin 3D na świecie, gdzie na pokładzie specjalnego pociągu można udać się w podróż przez miliardy lat istnienia wszechświata. Są także Pawilon Paleontologiczny, największe w Europie skamieniałości triasowych płazów i gadów, które można oglądać przez przeszkloną podłogę, oraz Prehistoryczne Oceanarium, gdzie goście przenoszą się w świat podwodnego życia ogromnych gadów. Jest również Kino Emocji Cinema 5D, a dla najmłodszych Plac Zabaw m.in. z 12-metrową wieżą, z której można zjechać rurami znajdującymi się na trzech kondygnacjach.
Park Nauki i Rozrywki Krasiejów, ul. 1 Maja 10, 46-040 Krasiejów k. Opola, www.juraparkkrasiejow.pl
Jest pierwszym w powojennej Polsce i do dziś największym muzeum etnograficznym. Zajmuje blisko 40 ha. Dla zwiedzających został otwarty w 1966 r. Prezentuje kulturę i budownictwo Bojków, Łemków, Pogórzan i Dolinian, czyli dawnych mieszkańców polsko-ukraińskiego pogranicza. Każda z tych grup ma osobny sektor odzwierciedlający dawny wygląd wsi. W skansenie są m.in. szkoła, zajazd, młyn wodny, wiatraki, kuźnie, warsztaty rzemieślnicze, kościół, cerkwie i kapliczki. Większość wnętrz jest wyposażona i udostępniona do zwiedzania. Można w nich oglądać meble i sprzęty domowego użytku, naczynia, ceramikę, zegary, obrazy i ikony, stroje, szaty i sprzęty liturgiczne, narzędzia rzemieślnicze i rolnicze. Rocznie skansen odwiedza około 100 tys. turystów z całego świata. Przyciągają ich także liczne plenerowe imprezy - jarmarki, festiwale muzyczne, prezentacje rzemiosł, degustacje potraw.
Skansen w Sanoku, Muzeum Budownictwa Ludowego, ul. Traugutta 3, 38-500 Sanok, www.skansen.sanok.pl, www.skansen.mblsanok.pl
Od 1979 r. na liście UNESCO (część białoruska od 1992 r.). Będąc tu, można zobaczyć, jak wyglądała przyroda środkowej Europy wieki temu. Najstarsze z dębów pamiętają króla Władysława Jagiełłę. Żyje tu 50 gatunków ssaków, około 200 gatunków ptaków i 1000 gatunków owadów. Powierzchnia całej puszczy przekracza 150 tys. ha, z czego w granicach Polski leżą 62 tys. ha. Centralny fragment jest najlepiej zachowanym naturalnym lasem liściastym i mieszanym na Niżu Europejskim.
Symbolem Puszczy Białowieskiej jest żubr. To właśnie tu ocalono od wyginięcia ten gatunek. Gdy w 1919 r. został zabity ostatni dziko żyjący osobnik, do Białowieży ściągnięto żubry z ogrodów zoologicznych. Początkowo hodowano je jak bydło, dopiero w 1952 r. pierwsze okazy zostały wypuszczone na wolność. Obecnie na terenie Polski żyje około 400 żubrów, a na Białorusi około 300. Na całym świecie jest tylko 3000 egzemplarzy, a każdy z nich miał przodków pochodzących z Białowieży.
Z białowieskim żubrem nieodłącznie związana jest Żubrówka. To spirytus z żyta wymieszany z wywarem z turówki wonnej, która preferuje te same siedliska co żubry. Każda oryginalna butelka Żubrówki zawiera jedno źdźbło tej rośliny pochodzące ze śródleśnych łąk Puszczy Białowieskiej.
Puszcza Białowieska, Park Pałacowy 11, 17-230 Białowieża, www.bpn.com.pl
Największą naturalną atrakcją turystyczną Helu, miejscowości na cyplu Mierzei Helskiej, jest plaża z trzech stron otoczona wodą. Ale Hel warto odwiedzić też z innych powodów. Jednym z nich jest fokarium, które mieści się obok portu rybackiego, przy plaży od strony Zatoki Gdańskiej. Rocznie odwiedza je pół miliona osób. Placówka stanowi część Stacji Morskiej, terenowej placówki naukowo-badawczej i hodowlanej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego. Istnieje od 1999 r. i jest krajowym centrum badań ssaków morskich występujących w polskiej części Morza Bałtyckiego.
Nie można też przegapić Muzeum Obrony Wybrzeża utworzonego w 2006 r. w wyremontowanych obiektach dawnej niemieckiej baterii artylerii nadbrzeżnej Schleswig Holstein. Zgromadzono tu eksponaty związane z historią utworzonego w 1936 r. Rejonu Umocnionego Hel, bronionego w 1939 r. przez 32 dni, oraz z Polską Marynarką Wojenną. Na wielokondygnacyjnej wieży kierowania ogniem urządzono taras widokowy.
Należy do największych placówek tego typu w Polsce. Powstało w 1976 r., by gromadzić, badać i chronić najcenniejsze zabytki architektury drewnianej Kielecczyzny. Ma siedzibę w XVIII-wiecznym drewnianym Dworku Laszczyków w Kielcach.
Głównym obiektem muzeum jest Park Etnograficzny, zlokalizowany przy drodze krajowej nr 7 w pobliżu miejscowości Tokarnia niedaleko Chęcin. Na wielohektarowym terenie rozmieszczono kilkadziesiąt obiektów budownictwa wiejskiego, które przeniesiono z różnych miejscowości. Na ekspozycję składają się m.in. całe zagrody wiejskie, budynki gospodarcze, kuźnia i młyny, kościół, dwór, szkoła, apteka i karczma. Udostępniane do zwiedzania pomieszczenia wyposażone są w sprzęt, meble i narzędzia typowe dla regionu, z którego pochodzą. W niektórych zabudowaniach można obejrzeć warsztaty szewca, stolarza, plecionkarza wyrabiającego kosze czy wytwórcy gontów. Wieś to także pracownie artystów ludowych - np. w zagrodzie z Bukowskiej Woli prezentowana jest twórczość słynnego rzeźbiarza Jana Bernasiewicza. Turystów przyciągają tu także liczne festyny i imprezy folklorystyczne. To m.in. Świętokrzyski Jarmark Agroturystyczny, Święto Chleba, Hubertus.
Muzeum Wsi Kieleckiej, Dworek Laszczyków w Kielcach, ul. Jana Pawła II 6, 25-025 Kielce
Park Etnograficzny w Tokarni, Tokarnia 303, 26-060 Chęciny, www.mwk.com.pl
Impreza poświęcona największej bitwie średniowiecznej Europy, którą 15 lipca 1410 r. stoczyły wojska polsko-litewskie pod wodzą Władysława Jagiełły z hufcami zakonu krzyżackiego na polach pomiędzy wsiami Grunwald, Stębark, Łodwigowo i jeziorem Lubeń. Dziś w jej przygotowanie i przebieg angażuje się prawie półtora tysiąca rekonstruktorów i miłośników średniowiecza z całego świata, zaś efekty ogląda kilkadziesiąt tysięcy turystów. W 2010 r., w którym przepadała 600. rocznica Bitwy pod Grunwaldem, inscenizacja stała się największym na świecie widowiskiem historycznym. W pole wyszło ponad 2 tys. rycerzy, a ich walkę obserwowało ponad 100 tys. widzów.
Organizowana od 1998 r. rekonstrukcja bitwy jest elementem Dni Grunwaldu, podczas których można też zwiedzać wioskę rycerską, brać udział w zabawach i grach rycerskich, kupić pamiątki. Mieszkańcy obozowisk - nawet cztery tysięce ludzi - gotują w glinianych garnkach na ogniskach, kroją ogromnymi kutymi przez kowala nożami, piją z glinianych kubków. Dniom towarzyszy również coroczny Apel Grunwaldzki, zloty harcerskie, występy artystyczne, imprezy sprawnościowe.
Tereny wokół sztucznego jeziora to charakterystyczny punkt na mapie Poznania. Miejsce rekreacji i zajęć sportowych. Zbiornik o powierzchni 64 ha utworzono w 1952 r., doprowadzając doń wodę z Cybiny, odnogi rzeki Warty. Nadano mu funkcję toru sportów wodnych i kąpieliska. Odbywają się na nim krajowe i międzynarodowe zawody kajakarskie i wioślarskie. W latach 80. rozbudowano obiekty sportowo-rekreacyjne (są baseny, pole do minigolfa, aquapark, termy), a na początku lat 90. uruchomiono stok narciarski pokryty igielitem, po którym miłośnicy jazdy na deskach szusują przez cały rok. Całość nazywana jest Maltą od rycerskiego zakonu joannitów, kawalerów maltańskich, którzy przed wiekami osiedli nad Cybiną na zaproszenie księcia Mieszka III.
Wiele osób wybiera się tu, aby po prostu pospacerować, przysiadając na licznych ławeczkach, wstępując do restauracji i barów. Trasa okrążająca akwen ma 12 km. Wzdłuż zachodniej części Malty kursuje w sezonie kolejka ?Maltanka?, wioząca pasażerów do zoo, ale służąca również turystom jako środek transportu na teren Malty.
Poznańskie Ośrodki Sportu i Rekreacji, Oddział Malta, ul. Wiankowa 3, 61-131 Poznań, www.malta.poznan.pl
Kompleks sportowo-rekreacyjny Termy Maltańskie, ul. Termalna 1, 61-028 Poznań, www.termymaltanskie.com.pl
Trzęsacz słynie z kościoła, który po kawałku zabrało morze. Istnieje kilka związanych z tym legend. Według jednej, rybacy złowili w sieci morską boginię Zielenicę. Zamiast ją wypuścić z powrotem, zanieśli do proboszcza, który boginię uwięził. Zielenica zmarła wkrótce z tęsknoty za morzem. Została pochowana na przykościelnym cmentarzu. Ojciec Zielnicy, bóg Bałtyk, tak rozłościł się utratą córki, że do dzisiaj śle Fale w misji odebrania ciała córki. Nie przestanie, póki Zielenica nie spocznie na dnie morza.
Faktem jest, że na przełomie XIV i XV wieku w Trzęsaczu, jakieś 2 km od brzegu morza, wybudowano kościół, wtedy jeden z najokazalszych na Pomorzu Zachodnim. Ostatnią mszę odprawiono tu 2 marca 1874 r., bo morze podeszło tak blisko, że przebywanie w kościele stało się niebezpieczne. Oczywiście wcześniej próbowano zabezpieczać świątynię i teren wokół - po raz pierwszy w 1750 r., kiedy odległość do klifu wynosiła 58 m. Wszystko na nic - w 1891 r. morze wypłukało kamienie fundamentowe, w 1900 r. zabrało pierwszy fragment przypory, a w 1901 r. zawaliła się ściana północna kościoła. Dzisiaj w miejscu, w którym stał kościół zachowała się jedynie część południowej ściany.
Trzęsacz to także wspaniała plaża, pomnikowe drzewa i 15. południk. Do sąsiednich miejscowości: Gryfic, Rewala i Niechorza dojedziemy ciuchcią retro. Nową atrakcją jest Multimedialne Muzeum na Klifie, w którym za pomocą nowoczesnych technologii opowiadana jest nie tylko historia kościoła, ale i całej okolicy.
Multimedialne Muzeum na Klifie, Trzęsacz, ul. Klifowa 3B, 72-344 Rewal, www.muzeumtrzesacz.pl
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze